01.10.2019

SP LOGU Sınav Çalışma Notları

Jeofizik

SP LOGU

SP loğu formasyon suyu ile iletken sondaj çamuru ve şeylin etkileşimi sonucu oluşan elektriksel potansiyeli ölçer.

ŞEYL BAZ HATTI:

Şeyller karşısındaki SP logu hemen hemen düz bir çizgi oluşturur ve bu “şeyl baz hattı”dır

KUM HATTI:

Kalın tabakalar karşısında “+” ve “-“ sapmalar sabit bir dengeye ulaşır ve bu “kum hattı”dır
Fs tuzluluğu > Çamur filtresi tuzluluğu sola (-)
Fs tuzluluğu SP [mV] (milivolt) olarak yapılır.
Kuyuda çamur yoksa ya da Fs = Çamur filtresi ise SP alınamaz
Kullanıldığı yerler :
·         Poroz ve Permeabilite tabakalarının belirlenmesi
·         Tabaka kalınlıklarının tespitinde ve korelasyonunda
·         Formasyon killiliğinin bulunmasında
·         Litoloji bulunmasında
·         Rw değerinin bulunmasında
Emf= Elektromotiv kuvveti
(Ek)mc: SP’de çamur kekinden dolayı oluşan elektrokinetik potansiyel
(Ek)sh: Sp’de şeyl etkisiyle oluşan elektrokinetik potansiyel
Ek=(Ek)mc -(Ek)sh

KÖMÜR TABAKALARININ TESPİTİNE YÖNELİK UYGULANAN KUYU LOGU YÖNTEMLERİ

·         Gamma Ray Logu
·         Neutron –Thermal – Neutron Logu
·         Gamma- Gamma (Bulk Density) Log
·         Caliper Log
·         S.P. Logu
·         Rezistivite Logu
Şiferton: Reflektör kil, kömüre benzer fakat değildir !
T.C. : Time Constant= Zaman Şaftı
Dipmeter: Eğim Ölçer

NEUTRON – THERMAL –NEUTRON LOG

Sitemde bir radyoaktif kaynak ve sayaç vardır.  Amerijyum 241 ve Berilyum kaynak olarak kullanılır.
Nötron ölçüsünün araştırma derinliği kireçtaşlarında, kil ve kömüre göre daha fazladır.
Yalancı Gözeneklilik: Çamur keki kalınlığının artması ile gözenekliliğinin artması.

GAMMA – GAMMA (BULK DENSİTY) LOG (YOĞUNLUK ÖLÇÜSÜ) (YAPAY)

Birimlerin yoğunluklarını verir. Sistemde radyoaktif kaynak ve sayaç vardır.  Cezyum 137 kaynak olarak kullanılır.  Birimlerin yoğunluğu kabaca :
En düşük Kömür

CALİPER LOG

Kuyu Çapı değişikliğine neden olan etmenler
·         Çimentolanma tipi, derecesi
·         Gözeneklilik
·         Geçirgenlik
·         Yatak Kalınlığı
·         Çatlak ve yarıkların yönü
·         Sıvama veya kil kaplaması
Sondaj Faktörleri
·         Sondalama süresi
·         Sondaj Çamurunun tipi
·         Boru ve tijlerin ağırlığı
·         Boru ve tijlerin düzgünlüğü

S.P. LOG (DOĞAL GERİLİM ÖLÇÜSÜ)

Kuyu çamuru ile formasyon suyu, kil ve gözenekli formasyon arasındaki doğal gerilimi belirleyen bir yöntemdir.
Doğal Gerilimin Nedenleri
·         İki sıvı arasındaki yayılma gerilimi
·         Sıvı ile formasyon arasındaki Nernst (Şeyl) Gerilimi
·         Elektrokinetik Gerilim
Formasyon Rezistivitesi = Çamur Rezistivitesi = OSP

SP Değerlendirme

·         Ölçünün başlangıç ve bitiş değeri yoktur
·         Büyüklük minivolt (mV) cinsindendir
·         Sol taraf (-), sağ taraf (+)

REZİSTİVİTE LOGU

·         16” kısa normal eğri
·         64” normal eğri
·         18’8” Lateral eğri

Rezistivite Logu Değerlendirme
40 cm’den kalın kömürler 16”
160 cm’den büyük kömürler 64”  ile belirlenir.
40 cm’den küçük kömürler lateral eğri ile bulunurlar 

Yazar: Can BAYAT
Kimdir: 2015 yılından bu yana EMD Enerji Merkezi Danışmanlık şirketine bağlı olarak çalışmaktadır. 2016 SAÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Jeofizik Mühendisliği Yüksek Lisans mezunudur. Evli ve bir çocuk babasıdır.
| | canbayat [at] gmail |